W dzisiejszych gorączkowych czasach kładzie się duży nacisk na wydajność, ludzie są często przepracowani i żyją w długotrwałym stresie. Ten przewlekły stres powoduje następnie uczucie wyczerpania, zwiększony cynizm i spadek wydajności pracy, z których wszystkie mogą prowadzić do zespołu wypalenia zawodowego.
Objawy zespołu wypalenia zawodowego
Według Światowej Organizacji Zdrowia zespół wypalenia zawodowego jest spowodowany przewlekłym stresem w miejscu pracy, który nie został skutecznie opanowany. Zespół wypalenia zawodowego może wpływać na stan psychiczny i fizyczny. Wiele osób nie zauważa pierwszych oznak lub ignoruje je i zdaje sobie sprawę z wypalenia dopiero wtedy, gdy jest już za późno.
Jednym z powszechnych objawów jest drażliwość związana ze zmęczeniem psychicznym i fizycznym. Często skutkuje to niezdolnością do efektywnej pracy. Czynności, które normalnie wykonujemy, nagle zaczynają zajmować nam znacznie więcej czasu. Ponieważ dzięki smartfonom mamy niemal stały dostęp do e-maili i wiadomości, wywierana jest na nas presja, by szybko reagować, co również może odgrywać rolę w rozwoju zespołu wypalenia zawodowego. Jeśli lista rzeczy do zrobienia stale zapełnia się kolejnymi zadaniami, może to prowadzić do poczucia wyczerpania aż do beznadziejności.
Z czasem nawet małe zadania mogą wydawać się uciążliwe, co zwiększa poczucie niekompetencji i bezradności. Po wypaleniu się masz znacznie mniej możliwości i jesteś bardziej wybuchowy. Ludzie często zaczynają zamykać się w sobie i stają się bardziej aspołeczni. Innym objawem jest to, że nie masz już czasu ani możliwości wykonywania swoich normalnych rutynowych czynności, takich jak sprzątanie domu, ulubione zajęcia sportowe lub spędzanie czasu z przyjaciółmi. Niektóre osoby uciekają się wtedy do picia alkoholu.
Innym objawem jest zwiększona prokrastynacja, która może objawiać się brakiem odpowiedzi na e-maile i może skutkować zaległościami w projektach, w których nie wiesz, od czego zacząć w pierwszej kolejności. Zespół wypalenia zawodowego objawia się również zaburzeniami pamięci, słabą jakością snu i ogólnym niezadowoleniem z siebie.
Etapy zespołu wypalenia zawodowego
Entuzjazm - na tym etapie jesteś entuzjastycznie nastawiony do pracy, cieszysz się życiem, jesteś bardzo produktywny i czujesz się optymistyczny i pełen energii.
Stagnacja - zaczynasz zdawać sobie sprawę z tego, jak wygląda rzeczywistość i zaczyna ci brakować czasu na osobiste potrzeby. Spędzasz mniej czasu z rodziną i przyjaciółmi. Często ludzie uważają pracę za najważniejszą rzecz w swoim życiu.
Frustracja - wydajność pracy zaczyna spadać, długotrwały stres zaczyna odbijać się na zdrowiu fizycznym i psychicznym. Nawet małe rzeczy mogą cię zdenerwować, zaczynasz jeszcze bardziej dystansować się od życia towarzyskiego. Wzrasta poczucie bezsilności.
Apatia - zaczynasz postrzegać swoją pracę wyłącznie jako źródło dochodu, nie sprawia ci ona już przyjemności, możesz odczuwać rozpacz i stać się obojętny wobec swojej pracy. Jesteś stale zmęczony, możesz mieć chroniczne bóle głowy i pesymistyczne spojrzenie na pracę i swoje życie.
Wypalenie - na tym etapie nic nie sprawia ci przyjemności, często jesteś smutny i wyczerpany emocjonalnie, fizycznie i psychicznie.
Zapobieganie syndromowi wypalenia zawodowego
Kiedy ludzie zdają sobie sprawę z uczucia wypalenia, często wybierają krótkoterminowe rozwiązanie w postaci wakacji. Chociaż urlop może zapewnić poczucie ulgi, jest to tylko tymczasowe rozwiązanie. Stresu w pracy nie da się uniknąć, ale wypaleniu można zapobiec. Jaka jest zatem właściwa i skuteczna profilaktyka zespołu wypalenia zawodowego?
Ćwiczenia
Aktywność fizyczna pomaga zachować zdrowie psychiczne, zmniejszyć zmęczenie i poprawić ogólne funkcje poznawcze. Jeśli znajdziesz czas na ruch każdego dnia, jest to bardzo skuteczna profilaktyka zespołu wypalenia zawodowego. Oczywiście nie musi to być godzina na siłowni każdego dnia, krótkie spacery też się liczą.
Wyznaczanie granic
Ustal granice tego, jak daleko może wkraczać twoje życie zawodowe. Naucz się czasem odmawiać klientom. Wyznacz czas tylko dla siebie, może to być spacer po okolicy, wyjście do teatru lub obejrzenie ulubionego programu telewizyjnego.
Zbilansowana dieta
Zbilansowana i regularna dieta ma wpływ na naszą psychikę. Spożywaj zdrową dietę pełną kwasów tłuszczowych omega-3 i złożonych węglowodanów. Ze względu na obciążenie pracą zdarza się, że ludzie pomijają lunch i jedzą pełny posiłek dopiero późnym wieczorem. Należy tego unikać i spożywać trzy posiłki dziennie oraz jedną lub dwie przekąski.
Niektóre pokarmy sprzyjają stresowi i tworzą niezdrowe cykle. Jakich pokarmów należy unikać?
rafinowane węglowodany i cukry - chociaż dostarczają nam energii w krótkim okresie, bardzo szybko powodują głód, prowadząc do zwiększonego poziomu kortyzolu (hormonu stresu);
alkohol - powoduje uwalnianie większej ilości kortyzolu do organizmu, co skutkuje zwiększonym apetytem, odwodnieniem i niskim poziomem insuliny;
-
kofeina - zwiększa poziom kortyzolu, jednocześnie zmniejszając wchłanianie adenozyny, która uspokaja organizm.
Sen
Zacznij pracować nad dobrymi nawykami dotyczącymi snu. Kładź się spać o tej samej porze i wstawaj o tej samej porze. Unikaj przyjmowania środków pobudzających, takich jak kofeina, na 4-6 godzin przed snem. Zaparz kojącą herbatę ziołową i unikaj niebieskiego światła przed snem.
Jeśli czujesz, że doświadczasz objawów wypalenia, zwolnij, pomyśl więcej o sobie i nie bój się szukać profesjonalnej pomocy.
